Praca naukowa na studiach wydaje się być czymś bardzo nieosiągalnym. Czy ktoś, kto jeszcze kilka miesięcy, ewentualnie lat, temu siedział w licealnej ławce, może stać się naukowcem? Okazuje się, że tak.

O swojej naukowej przygodzie na studiach opowie student Uniwersytetu Jagiellońskiego Łukasz Gorczyca i członek Rady Kół Naukowych UJ.

Emilia Dańczak: Na jakim kierunku Pan studiuje?

Łukasz Gorczyca: W lipcu zakończyłem studia licencjackie na kierunku matematyka o specjalności stosowanej. Od października będę kontynuował te studia na magisterce. Dodatkowo od ubiegłego roku studiuję matematykę komputerową. Oba kierunki realizuję na Wydziale Matematyki i Informatyki Uniwersytetu Jagiellońskiego.

ED: Jak zaczęła się Pana przygoda z pracą naukową na studiach?

ŁG: Gdybym wybrał zwyczajną drogę podczas studiów i ograniczałbym się podczas nich do wykładów i ćwiczeń, prawdopodobnie nigdy bym nie zaczął. Podczas pierwszych dni studiów dołączyłem jednak do Koła Matematyków Studentów UJ im. prof. Stanisława Zaremby, gdzie spotkałem wartościowych ludzi będących na różnym etapie edukacji. Członkowie Koła opowiadali o własnej pracy naukowej. Ponadto dowiedziałem się o konferencjach naukowych, w których biorą udział studenci i doktoranci z matematyki z całego kraju. Właśnie poprzez udział w tych wydarzeniach mogłem zobaczyć, jak wygląda świat nauki. Przybliżyło mnie to do indywidualnej pracy naukowej i na kolejnych konferencjach brałem udział już jako aktywny uczestnik, przedstawiając swoje postery i referaty.

ED: Czym tak właściwie jest praca naukowa i w jakim zakresie można ją na studiach podjąć?

Możliwości podjęcia pracy naukowej jest mnóstwo. W moim instytucie realizować się można m.in. uczęszczając na seminaria naukowe, podczas których słucha się i prezentuje materiał z artykułów naukowych lub książek. Również koła naukowe prowadzą własne seminaria czy spotkania naukowe, dyskusyjne, przeglądowe. Istnieją również grupy naukowo-badawcze, w których uczestniczy wielu moich znajomych studentów, a które oferują bezpośredni kontakt z pracownikami naukowymi podczas regularnych spotkań. Będąc zdolnym studentem, a nawet już licealistą, można przystąpić do różnego rodzaju programów tutoringowych, które oferują bardzo indywidualne podejście dla aspirujących naukowców. 

Uczelnie oferują również studia dające więcej możliwości dla osób chcących pracować naukowo już na od pierwszego roku. Skupię się tutaj na przypadku bliskim mojej dziedzinie nauki, a mianowicie na Studiach Matematyczno-Przyrodniczych (SMP). Każdy student SMP wybiera własnego opiekuna naukowego, którego zadaniem jest jak najlepiej doradzić w sprawie możliwości naukowych i zapewniać wsparcie merytoryczne. Takie studia pozwalają bardziej skupić się nad pracą naukową poprzez mniejszą ilość obowiązkowych kursów, przy większej dowolności w wyborze zajęć pokrywających się z naukowymi zainteresowaniami studentów. 

Innym rozwijającym naukowo aspektem studiów są konferencje naukowe. Można tam wysłuchać jak również samemu zaprezentować wykłady, referaty, czy postery. Dodatkowo jest to idealne miejsce do znalezienia osób o podobnych zainteresowaniach naukowych, jak również do znalezienia partnerów w prowadzeniu badań naukowych.

Jako Rada Kół Naukowych UJ poza wsparciem finansowym na badania, konferencje itd., oferujemy również inne środki realizacji naukowej. Najlepszym przykładem są Salony Naukowe. O ile konferencje są zazwyczaj zawężone do konkretnej dyscypliny, o tyle do Salonów Naukowych zgłosić mogą się wszyscy studenci. Od roku mają oni możliwość zgłoszenia i zaprezentowania wyników swoich badań podczas comiesięcznych spotkań zakończonych Salonami Mistrzów. Wstęp na wydarzenia jest wolny, a Salony obserwowane są przez studentów, doktorantów i ludzi nauki. Pracujemy również nad wznowieniem Studenckich Zeszytów Naukowych, w których studenci naszej uczelni będą mogli publikować swoje prace. Da to młodym naukowcom duże możliwości, przede wszystkim szanse bycia zauważonym, ułatwi otrzymanie stypendiów naukowych, wpłynie na umiejętności tworzenia prac naukowych oraz będzie dla nich skarbnicą doświadczenia.

ED: Jak postawić swoje pierwsze kroki w świecie nauki?

ŁG: Zaznajomienie się ze środowiskiem znacznie ułatwia rozpoczęcie poważnej pracy naukowej. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, gdy mamy już możliwości i pomysł na swoją karierę naukową. Jeśli nie jesteśmy do końca pewni, na inspiracje najłatwiej trafić będąc właśnie blisko kół naukowych, uczęszczając seminaria i rozmawiając z tymi, którzy pierwsze kroki mają już za sobą.

ED: Kiedy jest najlepszy czas na rozpoczęcie swojej przygody z nauką?

ŁK: Zdecydowanie im wcześniej, tym lepiej! Rzadko ma się rozbudowany warsztat naukowy na początku studiów, lecz warto rozeznać się w możliwościach naukowych już na starcie. Można również rozpocząć naukową karierę później, ale naprawdę wiele może wtedy ominąć początkujących. Warto pamiętać o tym, że studia dają pewne możliwości, o które nie jest tak łatwo i prosto po ich zakończeniu.

ED: Jak trafić na dobre koło naukowe?

ŁK: Najlepszym sposobem jest po prostu rozmowa z członkami kół naukowych. Z mojego doświadczenia wynika, że bardzo chętnie wchodzą oni w interakcję z zainteresowanymi osobami i bez problemów dzielą się informacjami o funkcjonowaniu swoich organizacji. Zazwyczaj koła są otwarte na nowych członków, a ich długa lista i wyspecjalizowanie sprawia, że każdy znajdzie coś dla siebie. 

Oczywiście może działać w więcej niż jednym kole, do czego zachęcam osoby, które mają dużo zainteresowań. Osobiście oprócz Koła Matematyków Studentów udzielam się w Kole Studentów Informatyki, gdyż również tam odnajduję inicjatywy dla mnie.

ED: Czy ma Pan jakieś rady dla aspirujących naukowców?

Aspirującym naukowcom poleciłbym niezamykanie się na możliwości oraz rozmawianie z ludźmi ze środowisk naukowych. Aby nie zmarnować swojego potencjału, nie można również bać się zadawania pytań, nieważne jak głupie one by się wydawały. Czasem trzeba podjąć wiele prób, żeby osiągnąć satysfakcjonujące wyniki badań. Trzeba również poświęcić dużo czasu na pracę, aby dostrzec jej efekty. W ciągu swojej kariery naukowcy zmierzą się z dużą liczbą wyzwań, bardzo często zakończonymi porażkami. Jednak dokładnie tak samo wyglądała rzeczywistość najwybitniejszych ze świata nauki, więc niech to będzie zachęta dla rozpoczynających swoją karierę, aby się nie zniechęcać do nauki!

ED: Dlaczego działać naukowo na studiach?

Dla osób planujących studia trzeciego stopnia i pozostanie na uczelni, działalność naukowa powinna oczywiście być naturalną motywacją. Kandydatom do szkół doktorskich będzie po prostu łatwiej, jeśli naukowe działania zaczną już na studiach. 

Dla tych, którzy wiążą swoją przyszłość z pracą w firmie, bardzo przydatne mogą okazać się nabyte tam umiejętności, które posiadają naukowcy. Rozwiązywanie problemów, analityczne myślenie, przeprowadzanie badań, czy procesów to cechy, które występują w pracy naukowej, ale są też doceniane przez pracodawców w innych branżach. Ponadto każda forma pracy naukowej jest wyróżniającym się elementem CV. 

Kolejnym przydatnym aspektem działalności naukowej jest poznawanie środowiska oraz ludzi, którzy widząc zaangażowanie i umiejętności młodych naukowców nie wahają się rozpocząć współpracy, która rozwija karierę naukową lub zawodową.

ED: Dziękuję bardzo za rozmowę!

Przeczytałeś artykuł? Oceń go, wypełniając ankietę.

Projekt współfinansowany ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki.